Năm mới nghĩ về ngành Hàng hải Việt Nam

Tương truyền rằng: cứ mỗi lần một tàu Viến dương bị đắm trên đại dương, Đăng kiểm Lloyds  lại rung một hồi chuông vĩnh biệt. Tiếng chuông vĩnh biệt nhằm cảnh tỉnh mọi người trong nghề hàng hải rằng:”biển cả vốn rất mênh mông”

Đội tàu Vinashin sinh ra trong thời “hoàng kim” của sự phát triển kinh tế hàng hải VN. Sự phát triển vội vã và tan rã nhanh chóng của nó, khiến không ít người ngỡ ngàng. Đăng kiểm Lloyds không kịp rung chuông vĩnh biệt. Đăng kiểm VR cũng chưa kịp phản hồi. Nhưng tiếng vang của nó đã gợi cho mọi người trong nghề hàng hải rằng: “đối với nghề Hàng hải, chuyện gì cũng có thể xảy ra”

Tiền thân của Vinashin là một Tổng công ty đóng tàu thủy. Một Tổng công ty đóng tàu nhưng chưa tự đóng một con tàu hoàn chỉnh đúng nghĩa, đã nhanh chóng trở thành một Tập đoàn đóng tàu, có cả một đội ngũ “Hải viên hùng mạnh”, mạnh đến mức có người đồ rằng, Vinashinline tương lai sẽ thâu tóm toàn ngành Hàng hải Việt nam.

Một Tập đoàn vốn được Nhà nước đầu tư, ưu ái chính sách, tiền bạc nhiều như vậy mà bỗng chốc tan rã như không. Nó cảnh tỉnh mọi người trong nghề hàng hải rằng: đối với ngành hàng hải “dục tốc bất đạt”..
Người cho rằng Vinashin tan rã bởi sự suy thoái kinh tế thế giới. Kẻ khẳng định rằng Vinashin tan rã bởi cơ cấu kinh tế chưa hợp lý… Nhưng những người trong nghề hàng hải có thể sẽ nghĩ khác…

…

Một thuyền trưởng mới đảm nhận chức danh thuyền trưởng sáu tháng đã mạnh mẽ tuyên bố:”nếu nó tử tế,  tôi sẽ chỉ cho nó “mấy miếng” để làm thuyền trưởng”?

Một Đại phó trực ca trên biển ban đêm, cảm thấy mệt mỏi, liền tự ý bỏ buồng lái về phòng nằm nghỉ mà không gọi sĩ quan khác thay thế hay báo cáo thuyền trưởng như qui định?

Một Sĩ quan vận hành lúi húi chơi GAME trong giờ trực ca  khi tàu đang chạy trên biển ban đêm, mặc cho thuyền trưởng đã lưu ý trong sổ lệnh rằng:”phải tăng cường cảnh giới vì tàu hành hải qua khu vực có nguy cơ cướp biển?.

Một Thủy thủ trưởng sẵn sàng bán vật tư, thiết bị chằng buộc trên tàu mỗi khi có cơ hội bất chấp sự nhắc nhở của thủy thủ khác.

Một Thuỷ thủ đi ca biết buồng lái không có Sĩ quan trực ca nhưng không báo cáo thuyền trưởng. Và cũng tự ý rời bỏ buồng lái trong khi buồng lái không có người trực ca nào. Khi bị người khác nhắc nhở, thủy thủ đó đã điềm nhiên trả lời:” không sao, trên biển không có tàu nào cả”?

Một Máy trưởng bất chấp lệnh Thuyền trưởng, đã sử dụng máy theo tùy thích của mình.

Rồi một Máy trưởng, Thuyền trưởng…luôn tìm cách bớt xén nhiên liệu trên tàu và xem đó là nguồn lợi của riêng mình…

Nếu những thí dụ trên là thật thì có phải đó là sự thật về “những nhà hàng hải” đã được “đào tạo, giáo dục, huấn luyện, tuyển chọn” trong thời đại Vinashin?. Và nếu đúng như vậy thì Vinashin đổ vỡ là đương nhiên. Vinaline và các Vina vận tải biển Việt nam khác sẽ tiếp tục đổ vỡ bởi những đội quân này. Vấn đề chỉ là sớm hay muộn mà thôi?

…

Nói đến sức mạnh ngành Hàng hải, người ta thường đưa ra số tấn tàu sở hữu, số bến cảng khai mở, số tấn hàng thông qua, số tuyến luồng với tới…

Bàn đến sự phát triển ngành Hàng hải, người ta thường bàn tới việc đầu tư phương tiện tàu, cảng, công nghệ xếp dỡ, cách mở tuyến luồng mới…

Nhưng có một vấn đề cần bàn là đào tạo, huấn luyện, giáo dục và tuyển chọn  “những con người Hàng hải VN” có đức, có tài …thì chẳng có ai đả động gì?